Σύνοψη στα ελληνικά της έκθεσης αρ. 36 (PIN Flash Report 36) του προγράμματος Road Safety PIN του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC).
- Published Date
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), δημοσίευσε σήμερα Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου 2019, στα πλαίσια του προγράμματος Road Safety PIN (Performance Index), την 36η έκθεση (PIN Flash Report 36), που παρουσιάζει τα δεδομένα στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( ΕΕ), καθώς και στην Ελβετία, το Ισραήλ, τη Νορβηγία και τη Σερβία, σχετικά με τις οδικές συγκρούσεις με βασική αιτία πρόκλησης την ταχύτητα.
Η βασική επισήμανση της έκθεσης είναι ότι,
“Η υπερβολική ταχύτητα, αλλά και η ακατάλληλη για τις συνθήκες ταχύτητα, ευθύνονται για περίπου το 1/3 των θανατηφόρων οδικών συγκρούσεων και είναι ένας επιβαρυντικός παράγοντας στις περισσότερες συγκρούσεις.”
Τονίζεται επίσης πως, 2.100 ζωές μπορούν να σωθούν κάθε χρόνο, αν η μέση ταχύτητα σε όλους τους δρόμους της ΕΕ μειωθεί κατά μόνο 1 χιλ/ώρα!
Στην Κύπρο, 37% των αυτοκινήτων και βαν παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας σε αστικούς δρόμους, ενώ το πιο χαμηλό ποσοστό ανάμεσα στις χώρες του ΡΙΝ εντοπίζεται στη Σουηδία με 35% και το πιο ψηλό στην Πολωνία με 75% ( βλέπετε Fig.1 στην έκθεση).
Το ποσοστό που καταγράφεται στην Κύπρο είναι μεν στο δεύτερο πιο χαμηλό από τις χώρες που έδωσαν στοιχεία, αλλά αφορά σε πέραν του 1/3 του συνόλου των αυτοκινήτων και βαν! Και δεδομένου του γεγονότος ότι η πλειονότητα των οδικών θανάτων στην Κύπρο συμβαίνει σε αστικούς δρόμους ( σε αντίθεση με τις πλείστες άλλες ευρωπαϊκές χώρες), δεν επιτρέπεται εφησυχασμός!
Στους επαρχιακούς δρόμους δύο λωρίδων κυκλοφορίας, το ποσοστό αυτοκινήτων και βαν που παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας στην Κύπρο είναι πάλι αρκετά χαμηλό, με 18%.
Το πιο χαμηλό ποσοστό στις χώρες του ΡΙΝ καταγράφεται στη Μ. Βρετανία με 9% και το πιο ψηλό στο Ισραήλ με 70% ( βλ. Fig. 4.1, 4.2, 4.3 και 4.4).
Στους αυτοκινητοδρόμους, η Κύπρος καταγράφει ένα από τα ψηλότερα ποσοστά παραβίασης του ορίου ταχύτητας των 100 χιλ/ώρα, με 63%.
Αυτό προφανώς εξηγείται από το γεγονός ότι ανεπίσημα το διαδεδομένο όριο ταχύτητας είναι 120 χιλ/ώρα και όχι 100/ώρα που αναγράφεται στις οδικές πινακίδες.
Το πιο χαμηλό ποσοστό παραβίασης καταγράφεται στη Λιθουανία με 19% ( με όριο 130 χιλ/ώρα) και το ψηλότερο στην Πορτογαλία με 64% ( όριο 120 χιλ/ώρα) ( βλέπετε Fig. 6.1, 6.2, 6.3 και 6.4).
Στην έκθεση επισημαίνεται, ως παράδειγμα προς αποφυγή ( σελ. 24 και 25 στην έκθεση), η αύξηση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους και δρόμους ταχείας κυκλοφορίας της Πολωνίας από 130 σε 140 χιλ/ώρα και από 120 σε 130 χιλ/ώρα αντίστοιχα.
Το αποτέλεσμα ήταν η αύξηση των οδικών συγκρούσεων, των οδικών θανάτων και των τραυματισμών στους δρόμους αυτούς.
Επίσης, το γεγονός ότι το ποσοστό παραβίασης του ορίου ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους της Πολωνίας αυξήθηκε κάθετα μεταξύ του 2014 και του 2015, καταδεικνύει πως η αύξηση των ορίων ταχύτητας δεν βελτιώνει τη συμμόρφωση στα όρια, αντίθετα με τις διαδεδομένες αντιλήψεις.
Στην έκθεση καταγράφεται επίσης η δραστηριότητα στα κράτη του ΡΙΝ, για τον έλεγχο της παραβίασης των ορίων ταχύτητας.
Γενικά παρατηρείται μια αύξηση στον έλεγχο αυτό, που οφείλεται κυρίως στην επέκταση των δικτύων συστημάτων φωτοεπισήμανσης.
Στην Κύπρο καταγράφηκε μια σημαντική αύξηση στις σχετικές καταγγελίες κατά τα έτη 2016 και 2017, που οφείλεται σε σχετικές οδηγίες του Αρχηγού Αστυνομίας, μετά την απότομη αύξηση στους οδικούς θανάτους το 2016 σε σχέση με το 2015, από 45 στους 57 ( Table 3 και σελ. 37).
Σχετικά με τον τρόπο επίλυσης του προβλήματος της ταχύτητας, η έκθεση αναφέρεται στην προσέγγιση του “Ασφαλούς Συστήματος” ( “Safe System approach”) που υιοθετείται στο τρέχον Ευρωπαϊκό Στρατηγικό Σχέδιο Οδικής Ασφάλειας ( βλ. σελ. 7 της έκθεσης).
Το “Safe System approach”, απαιτεί πως “το σύστημα διαχείρισης της οδικής κυκλοφορίας περιορίζει τις ταχύτητες σε επίπεδα συμβατά με την επιβίωση των οδικών χρηστών, λαμβάνοντας υπόψη ότι οι άνθρωποι κάνουν λάθη και ότι τα σώματα τους έχουν περιορισμένη αντοχή στις κινητικές δυνάμεις στις περιπτώσεις οδικών συγκρούσεων.”
Η έκθεση τονίζει συναφώς, ότι “οι εμπειρίες έχουν καταδείξει πως δεν υπάρχει ένα και μοναδικό μέτρο για τη μείωση της ταχύτητας σε όλους τους δρόμους.
Ως εκ τούτου καλούνται τα κράτη μέλη αλλά και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, να δώσουν προτεραιότητα στην εφαρμογή μιας σειράς από συγκροτημένα μέτρα για την προσαρμογή των οδικών χρηστών σε ασφαλείς ταχύτητες.
Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν τον καθορισμό ασφαλών και αξιόπιστων ορίων ταχύτητας που υποστηρίζονται από αυτεξήγητους (self-explaining) και αυτοελεγχόμενους ( self-enforcing) δρόμους, οχήματα που βοηθούν τους οδηγούς να συμμορφώνονται με τα όρια ταχύτητας, αυστηρότερους νόμους, αποτελεσματικές δραστηριότητες ελέγχου/ αστυνόμευσης και εκπαίδευση/ ευαισθητοποίηση των οδικών χρηστών.”
Το ETSC προβαίνει καταληκτικά σε σειρά συστάσεων προς τα κράτη μέλη και τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, οι πιο σημαντικές από τις οποίες είναι για την Κύπρο, οι ακόλουθες: Συστάσεις προς τα κράτη μέλη.
• Σύνταξη και καθιέρωση εθνικών κανόνων για τον καθορισμό ορίων ταχύτητας, βασισμένων στην προσέγγιση του “Ασφαλούς Δικτύου” ( Safe System approach).
Στη σύνταξη των κανόνων να ληφθούν υπόψη παράγοντες όπως οι προδιαγραφές των δρόμων, η παρόδια χρήση γης, τοπογραφία και δραστηριότητα, η σύνθεση και πυκνότητα της κυκλοφορίας, η παρουσία ευάλωτων χρηστών και η ποιότητα των οχημάτων.
• Τακτική αναθεώρηση των ορίων ταχύτητας, με βάση τους εθνικούς κανόνες.
• Υιοθέτηση εθνικών και περιφερειακών σχεδίων ελέγχου/ αστυνόμευσης της παραβίασης των ορίων ταχύτητας, με ετήσιους στόχους για τους αριθμούς των ελέγχων και της συμμόρφωσης των οδηγών, σύμφωνα με τη Σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Επιβολή του Νόμου περί Τροχαίας EC2004.
• Στα πλαίσια της αναθεώρησης του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τη Γενική Ασφάλεια των Μηχανοκινήτων Οχημάτων και του Κανονισμού για την Ασφάλεια των Πεζών, παροχή υποστήριξης για την εγκατάσταση σε όλα τα καινούργια αυτοκίνητα συστήματος “Ευφυούς Ρύθμισης Ταχύτητας” (ISA), με δυνατότητα παράκαμψης του.
• Στα πλαίσια της αναθεώρησης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη Διαχείριση Ασφάλειας των Οδικών Υποδομών, παροχή υποστήριξης κατά τη διεξαγωγή των σχετικών διαπραγματεύσεων σε επίπεδο θεσμικών οργάνων της ΕΕ, για την επέκταση της εφαρμογής των προνοιών της Οδηγίας σε όλους τους κύριους αυτοκινητοδρόμους, καθώς και στους κύριους επαρχιακούς και αστικούς δρόμους.
Συστάσεις προς την ΕΕ.
• Απόδοση προτεραιότητας στα μέτρα για μείωση της ταχύτητας στο 5ο Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Οδικής Ασφάλειας.
• Στα πλαίσια της αναθεώρησης του Ευρωπαϊκού Κανονισμού για τη Γενική Ασφάλεια των Μηχανοκινήτων Οχημάτων και του Κανονισμού για την Ασφάλεια των Πεζών, επιβολή της υποχρέωσης για την εγκατάσταση σε όλα τα καινούργια αυτοκίνητα συστήματος “Ευφυούς Ρύθμισης Ταχύτητας” (ISA), με δυνατότητα παράκαμψης του.
• Στα πλαίσια της αναθεώρησης της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τη Διαχείριση Ασφάλειας των Οδικών Υποδομών, υποστήριξη της επέκτασης της εφαρμογής των προνοιών της Οδηγίας σε όλους τους κύριους αυτοκινητοδρόμους, καθώς και στους κύριους επαρχιακούς και αστικούς δρόμους.
